HPV VACCINE OVERVIEW: ह्युमन प्यापिलोमा भाइरस (एचपीभी)

  HPV VACCINE OVERVIEW: 

ह्युमन प्यापिलोमा भाइरस (एचपीभी)

 HPV VACCINE OVERVIEW: ह्युमन प्यापिलोमा भाइरस (एचपीभी)

पाठेघरको मुखको क्यान्सरविरुद्धको खोप ह्युमन प्यापिलोमा भाइरस (एचपीभी) विरुद्ध विकसित गरिएको एक अत्यन्त प्रभावकारी खोप हो। पाठेघरको मुखको क्यान्सर विश्वव्यापी रूपमा महिलाहरूमा हुने क्यान्सरको एक प्रमुख कारण हो। यो रोगको मुख्य कारण एचपीभी संक्रमण हो, जसलाई समयमै रोकथाम गर्न सकिने भएकाले खोपले जीवनरक्षा गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।

HPV VACCINE 

एचपीभी खोपका विशेषताहरू:

1. लक्षित भाइरसहरू:

   • एचपीभी खोपले प्रायः एचपीभी-१६ र एचपीभी-१८ नामक भाइरसविरुद्ध सुरक्षा प्रदान गर्छ, जुन पाठेघरको मुखको क्यान्सरका ७०% भन्दा बढी घटनाका लागि जिम्मेवार मानिन्छ।
   • केही खोपले अन्य प्रकारका एचपीभी (जस्तै एचपीभी-६ र एचपीभी-११) विरुद्ध पनि सुरक्षा प्रदान गर्छन्, जसले जननांगको कोठी (genital warts) जस्ता समस्या निम्त्याउन सक्छ।

2. खोपका प्रकारहरू:

   • गार्डासिल (Gardasil): एचपीभी-६, ११, १६, र १८ विरुद्ध सुरक्षा।
   • गार्डासिल ९ (Gardasil 9): एचपीभी-६, ११, १६, १८ र थप पाँच अन्य प्रकारका भाइरसविरुद्ध सुरक्षा।
   • सर्भारिक्स (Cervarix): विशेष रूपमा एचपीभी-१६ र १८ विरुद्ध सुरक्षा प्रदान गर्ने खोप।

3. खोपको समय र मात्रा:

   • सामान्यतया, खोप दुई वा तीन मात्रा (dose) मा दिइन्छ, जसको समय तालिका यस प्रकारको हुन्छ:
     • पहिलो मात्रा: सुरुमा।
     • दोस्रो मात्रा: पहिलो खोपपछि १-२ महिनामा।
     • तेस्रो मात्रा (यदि आवश्यक): पहिलो खोपपछि ६ महिनामा।
   • १५ वर्षभन्दा कम उमेरका किशोरीहरूलाई दुई मात्रामा खोप दिन पर्याप्त मानिन्छ। १५ वर्षभन्दा माथिका र वयस्कलाई तीन मात्रामा खोप दिन सिफारिस गरिन्छ।

4. उमेर समूह:

   • एचपीभी खोप विशेषगरी ९ देखि १४ वर्षका किशोरीहरूलाई प्राथमिकता दिइन्छ। यो उमेरमा खोपले उच्चतम प्रतिरक्षा प्रतिक्रिया दिन्छ।
   • खोप लैंगिक रूपमा तटस्थ छ, अर्थात्, किशोर बालकहरूलाई पनि यो खोप दिन सकिन्छ।

5. सुरक्षा र प्रभावकारिता:

   • यो खोप निकै सुरक्षित मानिन्छ। खोपले क्यान्सर हुनुअगावै एचपीभी संक्रमणलाई रोक्ने काम गर्छ।
   • अनुसन्धानहरूले देखाएका छन् कि खोप लगाएका व्यक्तिहरूमा पाठेघरको क्यान्सरको घटना धेरै नै कम हुन्छ।

HPV VACCINE 

नेपालमा एचपीभी खोपको अवस्थाः

• नेपालमा एचपीभी खोपलाई पाठेघरको मुखको क्यान्सर नियन्त्रण गर्ने महत्त्वपूर्ण उपायका रूपमा अवलम्बन गरिएको छ।
• २०२३/२४ बाट विभिन्न क्षेत्रमा किशोरीहरूलाई खोप उपलब्ध गराउन थालिएको छ।
• विद्यालय र स्वास्थ्य केन्द्रहरूबाट खोप कार्यक्रम सञ्चालन गरेर ९-१४ वर्षका किशोरीलाई यो खोप लगाउने व्यवस्था गरिएको छ।

महत्त्वपूर्ण तथ्य:

1. पाठेघरको क्यान्सरको जोखिमः

   • नेपालमा पाठेघरको मुखको क्यान्सर महिलाहरूमा हुने क्यान्सरमध्ये दोस्रो प्रमुख कारण हो।
   • दैनिक औसतमा चार महिलाको मृत्यु पाठेघरको मुखको क्यान्सरका कारण हुने तथ्यांक छ।

2. खोप कार्यक्रमको फाइदाः

   • पाठेघरको क्यान्सरबाट बचाउन सबैभन्दा प्रभावकारी र सुरक्षित उपाय।
   • बाल्यकालमै खोप लगाइएमा रोगबाट बच्न सजिलो हुन्छ।
   • खोप कार्यक्रमले लामो समयसम्म स्वास्थ्य सेवामा सकारात्मक प्रभाव पार्छ।

चुनौतीहरू:

1. दुर्गम क्षेत्रका मानिसहरूको पहुँच सुनिश्चित गर्नु।
2. एचपीभी र खोपबारे जनचेतनाको अभाव।
3. नियमित अनुगमन र प्रभावकारी तालिमको आवश्यकता।

HPV VACCINE 

निष्कर्ष:

पाठेघरको मुखको क्यान्सरविरुद्धको एचपीभी खोप स्वास्थ्य सुरक्षाका लागि एक ठूलो कदम हो। यो खोप अभियानले किशोरीहरूमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता विकास गरी भविष्यमा क्यान्सरको जोखिम कम गर्नेछ। नेपालमा खोप कार्यक्रमको प्रभावकारी कार्यान्वयनले महिलाको स्वास्थ्य सुधारमा दीर्घकालीन योगदान पुर्‍याउनेछ।